Bydgoski Informator Kulturalny, luty 1998r.


Jesienią 1997 roku ukazała się płyta kompaktowa zatytułowana Lokomotywa i inne piosenki dla dzieci. Muzykę do znanych i lubianych wierszy Juliana Tuwima skomponował znany bydgoski kompozytor i animator muzyki - Piotr Salaber, absolwent bydgoskiej Akademii Muzycznej .

Biorąc na warsztat wielokrotnie już opracowywane wiersze z literatury dziecięcej przedstawił małym słuchaczom nową i atrakcyjną formę, której atutem jest dobra, prawdziwie dziecięca muzyka i profesjonalizm wykonawców - aktorów i muzyków. Producentem płyty jest Leszek Czerwiński, a nagrania dokonano w studio Polskiego Radia Pomorza i Kujaw SA w Bydgoszczy. O dobrą jakość nagrania zadbał reżyser dźwięku Mirosław Worobiej.

Wiersze interpretowane są w różny sposób - jako piosenki, śpiewane głosem solowym na tle orkiestry (jak choćby śpiewny i liryczny Kotek, wykonany ciepłym głosem Adrianny Biedrzyńskiej), jako większe inscenizacje muzyczne, pomyślane na głosy solowe, które z aktorską łatwością wcielają się w postaci z wiersza, czy też jako samodzielne wiersze, recytowane przez akto-rów (np. Abecadlo czy Okulary, w interpretacji Czesława Lasoty).

Słuchając kolejnych utworów podbija serce muzyka, która pojawia się bądź jako melodia lub też akompaniament instrumentalny.

Kilka opracowań wierszy, to prawdziwe perełki w swojej warstwie muzycznej. Z radością słucha się "żywych" instrumentów, które kompozytor wykorzystuje w sposób, jaki świadczy o doskonałej znajomości wyobraźni i możliwości percepcyjnych dzieci. Delikatny i subtelny akompaniament instrumentalny nigdy nie dominuje nad tekstem lecz służy do ilustrowania muzyką treści i postaci z wierszy. Opowieść o Słoniu Trąbalskim ilustruje puzon, który zmienia swoją barwę, grając raz ciężko, to znowu lekko i tanecznie, naśladując nawet ukłon trąby słoniowej. Muzyka, którą słyszymy w tle, w swojej melodii oddaje ciężki charakter ruchów słonia, ale równocześnie jej rytmy brzmią lekko, z przymrużeniem oka opisując jego "niezręczność życiową" (...lecz straszny był Zapominalski). Aktorzy wcielają się idealnie w postaci i sytuacje, o których opowiada wiersz.

Równie ciekawie, choć innymi środkami muzycznymi opracowany został wiersz o Panu Tralalińskim. Słyszymy w nim flet, który wygrywając tryle przedstawia postać "słynnego śpiewaka". Pozostałe postacie śpiewaków pojawiają się z coraz to inną melodią, a cały pomysł chóru wykorzystuje prosty akompaniament, oparty tylko na dwu funkcjach harmonicznych -tonice i dominancie. Do złudzenia przypomina to lekkość i prostotę stylu muzyki wielkiego Mozarta. Tytułowa Lokomotywa, to popis orkiestry, która we wstępie zmienia się w buchająca parą i zgrzytającą maszynę. Jej muzyka jest bardzo obrazowa -gwiżdże, bucha, syczy - wszystko to brzmi jednak dowcipnie i wesoło. Tekst znanego wiersza o lokomotywie jest popisem możliwości interpretacyjnych aktorów, brzmi dynamicznie na tle ostrego rytmu orkiestry, jest wyrazisty i z pewnością spodoba się młodym słuchaczom. Być może też to opracowanie pozwoli zachować w pamięci "muzyczną duszę" lokomotywy parowej, której rytm i gwizd zastępują już coraz częściej ciche i monotonne maszyny spalinowe.

Trudno wreszcie nie wspomnieć o perfekcyjnym opracowaniu wiersza pt. Ptasie radio. Poeta chciał pewnie w nim powiedzieć, że każdy ptak - śpiewak, to indywidualista, i że - podobnie jak wśród ludzi - zdarzają się w świecie ptaków talenty większe i mniejsze. Takie zróżnicowanie głosów, ale i charakterów, stwarza wielkie możliwości aktorom. Nie zmarnowali oni tej szansy. I tak np. doskonały głos słowika - dumny i pewien swego talentu wygrywa z szarym wróbelkiem, który krzykiem usiłuje dodać sobie pewności. Szczególnie kłótnia wszystkich ptaków, pomyślana jako kanon, imponuje doskonałymi efektami dykcyjnymi.

Muzykę do wierszy wykonuje Orkiestra im. Johanna Straussa wBydgoszczy, pod dyrekcją Piotra Salabera. Słuchając utworów mamy pewność, że kompozytor znalazł właściwy sposób na operowanie dźwiękiem do wierszy. Jego aranżacje służą temu, aby ilustrować treść, podkreślać jego walory, w tym głównie charakter i nastrój .

Śpiewane melodie łatwo wpadają w ucho, ciekawe rytmy wzbogacają emocje, a właściwie wykorzystana barwa i artykulacja instrumentów działa doskonale na wyobraźnię muzyczną dziecka.

Pomysł wykorzystania możliwości dźwiękowych orkiestry należy uznać za doskonały. Oby więcej takich opracowań utworów z literatury dziecięcej. Elementarna, żywa i prawdziwie brzmiąca muzyka zawsze obroni się przez głośną, agresywną i często tandetną muzyka elektroniczną. Słuchając kolejnych utworów z płyty jest się przekonanym, że autor opracowania zna i rozumie świat dziecka i szanuje jego wrażliwość słuchową.

Płyta wydana została ciekawie i z dużym profesjonalizmem. Załączona do niej książeczka jest ładnie zaprojektowana. Zawiera zdjęcia, nuty, teksty piosenek i wierszy, a nawet komentarz kompozytora. Pozwala to na wzajemne bliższe poznanie twórcy i słuchacza, ułatwia też odbiór słuchanych utworów, a tych bardziej ambitnych zachęca wręcz do śpiewania zapisanych w nutach melodii .

Krystyna Stasińska
Recenzent Ministerstwa Edukacji Narodowej